Een toevallig gevonden bronzen vuist, die jarenlang dienstdeed als sierobject, blijkt een zeldzame laatmiddeleeuwse gerechtshand. Dat ontdekte de eigenaar toen het kleinood getoond werd aan de redactie van het kunst en archeologiemagazine Vind.
“Een schitterende vondst”, aldus prof. dr. Jos Koldeweij, hoogleraar kunstgeschiedenis van de middeleeuwen aan de Radboud Universiteit.
Vondst
De bronzen gebalde vuist kwam begin jaren negentig tevoorschijn tijdens baggerwerkzaamheden in Hoorn. De huidige eigenaar kreeg het van een van de baggeraars. Hij vond het een leuk object, maar had geen idee wat het was. Navraag bij het plaatselijk museum bood geen uitkomst, een medewerker daar hield het op een 20ste-eeuws voorwerp, waarna het voor jaren als mooi accessoire in huis kwam te liggen.
Symbool
Totdat de eigenaar zijn bronzen vuist – via amateurarcheoloog Theo van Meurs – aan een redacteur van Vind toonde. Op de redactie gingen alle alarmbellen af. “Het object is een laatmiddeleeuwse gerechtshand, het instrument van een gerechtsbeambte of -bode. Geplaatst op een staf gold zo’n gerechtshand als waardigheidsteken en machtssymbool; het werd door de overheid gebruikt als wapen of knots”, aldus de redactie van Vind.
Gerechtshand
“Het gaat om een prachtig exemplaar. Een gerechtshand zoals er ook enkele zijn afgebeeld op vroeg-Nederlandse schilderijen. Dit exemplaar zal dateren uit de 15de of 16de eeuw. Er zijn slechts drie andere gerechtshanden uit de Nederlanden bekend, een van lood, een van tin en een van brons. Het loden exemplaar, waarvan de houten steel ook bewaard bleef, kwam opmerkelijk genoeg eveneens als archeologische vondst in Hoorn tevoorschijn. Ook deze dateren uit de 15de en 16de eeuw. Deze bronzen vuist omklemde oorspronkelijk een grote en scherpe ijzeren nagel, die helemaal is weggeroest, maar sporen zijn er nog van zichtbaar”, aldus de hoogleraar.
De vuist is bijzonder zeldzaam. De eigenaar heeft zijn ‘siervuist’ inmiddels aangemeld bij de archeologische dienst.
Lees ook:
- Zeventiende-eeuws schilderij aanwinst voor Westfries Museum
- Archeologe over gevonden skelet ‘Drechtje’ aan het woord
- Hoorn op video: Archeoloog aan het woord over ontdekte tunnel
- Tentoonstelling ‘Hoornse Nieuwe’ in de Boterhal